Η Αμοργός το 1933

Από το «Ημερολόγιον Θήρα -Αμοργός 1933» μαθαίνουμε ενδιαφέροντα στοιχεία για την κατάσταση του νησιού και για τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούσαν εκείνη την εποχή. Στα γενικά στοιχεία για την Αμοργό γράφει:


«Οι κάτοικοι της νήσου ασχολούνται εις γεωργικάς και κτηνοτροφικάς εργασίας, οι δε των Καταπόλων είναι ναυτικοί, διότι οι κάτοικοι των Καταπόλων με τον ασφαλέστατον αυτών λιμένα διατηρούν περί τα 20 μεγάλα και μικρά ιστιοφόρα από 10 - 180 τόννων, έν μικρόν φορτηγόν ατμόπλοιον το «Νικήτας Δενδρινός» των των αδελφών Μιχαήλ και Γεωργίου Δενδρινού και δύο βενζινόπλοια το «Οι τρεις αδελφοί» των αδελφών Αντωνίου, Κωνσταντίνου και Ιωάννου Φωστιέρη και το «Ιωάννης» του Δημητρίου Δενδρινού».


Η Αμοργός είχε 8 κοινότητες. Από αυτές οι 6 ήταν στο νησί και οι άλλες 2 στην Ηρακλειά και την Σχινούσα, με συνολικό πληθυσμό 4.250 άτομα (απογραφή 1928).


Η Χώρα


Η Κοινότητα Αμοργού (Χώρα) είχε 781 κατοίκους. Κοινοτάρχης ήταν ο Γ. Οικονομίδης και σύμβουλοι οι Νικήτας Εξαρχόπουλος, Δημήτριος Γρύσπος, Δημήτριος Γιαννακός και Ιωάννης Μαύρος. Το δημοτικό σχολείο της Χώρας με δάσκαλο τον Γεώργιο Οικονομίδη είχε 114 μαθητές. Λειτουργούσε ημιγυμνάσιο με 17 μαθητές. Επίσης ειρηνοδικείο και τηλεγραφείο.
Οι ιερείς της Χώρας ήταν ο Νικόλαος Πράσινος και ο Αντώνιος Κωβαίος.


Λειτουργούσε συνεταιρικό υδραυλικό ελαιοπιεστήριο με μεγαλύτερους μετόχους τους Νικήτα Βλαβιανό και Μιχαήλ Κορονέλο.


Κατάπολα και Κουφονήσι


Η Κοινότητα Καταπόλων περιελάμβανε τους τρεις οικισμούς Κατάπολα, Ραχίδι, Ξυλοκερατίδι και επίσης το Κουφονήσι, με συνολικό πληθυσμό 915 κατοίκους «ναυτι-κούς, ιδιοκτήτας ιστιοφόρων, αλιείς και γεωργοκτηνοτρόφους». Τα Κατάπολα είναι νέος συνοικισμός, γράφει το ημερολόγιο, και «έχει ωραίας οικίας τας πλείστας εντός κήπων δενδροφύτων, παρουσιάζοντα από μακρόθεν θαυμάσιον θέαμα».


Το Κοινοτικό Συμβούλιο Καταπόλων αποτελούσαν οι Ευάγγελος Σίμος, Γεώργιος Εξαρχόπουλος, Δημήτριος Εξαρχόπουλος, Αντώνιος Δεσποτίδης και Μιχαήλ Μ. Νομικός.


Ιερέας στα Κατάπολα ήταν ο Δημήτριος Πρέκας, που έφερε και τον τίτλο του οικονόμου. Λειτουργούσε εναλλάξ στον Άγιο Γεώργιο και την Παναγιά την Καταπολιανή.


Στα Κατάπολα λειτουργούσε διτάξιο δημοτικό με 97 μαθητές και διευθυντή τον Γεώργιο Θεολογίτη. Ένα μεγάλο μέρος των δαπανών για την ανέγερση του κτιρίου του δημοτικού σχολείου Καταπόλων είχε καλύψει η Αδελφότης Αμοργίνων της Αιγύπτου.


Τα Κατάπολα ήταν έδρα υποτελωνείου με σταθμό καταδίωξης του λαθρεμπορίου. Στο Ξυλοκερατίδι λειτουργούσε το καρνάγιο του μάστρο Γιώργη Βαζαίου.


Ιδιοκτήτες ιστιοφόρων πλοίων ήταν οι:


Ιωάννης Παλαιολόγος, Λουκάς Φωστιέρης, Μιχαήλ Φωστιέρης, Ιωάννης Φωστιέρης, Κωνσταντίνος Κωβαίος, Ιωάννης Βεκρής, Αντώνιος Βεκρής, Παντελής Βεκρής, Παντελής Δεσποτίδης, Γεώργιος Βαζαίος, Μιχαήλ Πρέκας, Αντώνιος Πρέκας, Εμμανουήλ Πρέκας, Νικήτας Σκαρλάτος, Μαρίνος Πράσινος, Παναγιώτης Πράσινος, Νικόλαος Σκοπελίτης, Νικόλαος Ψιακής, Ιωάννης Σκοπελίτης, Γεώργιος Πρέκας και Μάρκος Ρούσσος.


Προφανώς κάποιοι από τους παραπάνω ναυτικούς κατοικούσαν στο Κουφονήσι.


Αναφέρεται ότι λειτουργούσαν στα Κατάπολα και δύο ξενοδοχεία, του Νικολάου Νομικού και του Σταματίου Πρέκα.


Γιατροί Καταπόλων και Αμοργού ήταν οι Γεώργιος Χιωτίνης, Γεώργιος Οικονομίδης και Μιχαήλ Γρίσπος.


Λαγκάδα και Δονούσα


Την Κοινότητα Λαγκάδας αποτελούσαν το ομώνυμο χωριό, ο Ποταμός, ο Στρούμπος και η Δονούσα. Ο συνολικός πληθυσμός ήταν 1.020 άτομα, από τα οποία 528 κατοικούσαν στην Λαγκάδα και 235 στην Δονούσα.


Κοινοτάρχης ήταν ο Ευστάθιος Γαβαλάς και σύμβουλοι οι Γεώργιος Βεκρής, Μάρκος Λαμνάτος, Αντώνιος Βλαβιανός και Μιχαήλ Δεσποτίδης.


Στην Λαγκάδα λειτουργούσε διτάξιο δημοτικό σχολείο, με 85 μαθητές και δασκάλους τους Νικήτα Θεολογίτη και Γεώργιο Πρέκα. Στον Ποταμό το δημοτικό είχε 25 μαθητές και δάσκαλο τον Μάρκο Βαλληνδρά από τη Νάξο. Στην Δονούσα το δημοτικό είχε 40 μαθητές και δασκάλα την Βαρβάρα Φραγκάκη.


Γιατρός στην Αιγιάλη ήταν ο Κωνσταντίνος Σίμος από τον Ποταμό.


Τα Θολάρια


Η Κοινότητα Θολαρίων είχε πληθυσμό 320 άτομα. Πριν μερικά χρόνια ήταν πυκνοκατοικημένα, επισημαίνεται στο ημερολόγιο.


Κοινοτάρχης ήταν ο Νικήτας Νομικός και σύμβουλοι οι Γεώργιος Ν. Οικονομίδης, Μιχαήλ Οικονομίδης, Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος και Μάρκος Συνοδινός.


Ναός ήταν των Αγίων Αναργύρων με εφημέριο τον ιερέα Μιχαήλ Στεφανόπουλο.


Το δημοτικό σχολείο στα Θολάρια είχε 51 μαθητές και δάσκαλο τον Αναστάσιο Μεταλληνό.


Το Βρούτση


Η Κοινότητα του Βρουτσιού περιελάμβανε το Βρούτση και το Καμάρι, με 204 κατοίκους. Το κοινοτικό συμβούλιο αποτελούσαν οι Δημήτριος Νομικός, Αντώνιος Πάσσαρης, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος και Λορέντζος Κωβαίος.


Εφημέριος στον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα ήταν ο Ηλίας Γρύσπος.


Το δημοτικό σχολείο είχε 56 μαθητές και δάσκαλο τον Νικόλαο Οικονομίδη. Στεγαζόταν σε νεόδμητο κτίριο, τις δαπάνες του οποίου είχαν καταβάλει οι καταγόμενοι από το Βρούτση και εγκατεστημένοι στο Σικάγο των ΗΠΑ Νικήτας και Ευάγγελος Νομικός. Οι ίδιοι είχαν χρηματοδοτήσει και πολλά άλλα κοινωφελή έργα.


Το Βρούτση περνούσε οικονομική κρίση, λόγω αδυναμίας να πουληθούν τα καπνά του.


Αρκεσίνη και Κολοφάνα


Την Κοινότητα Αρκεσίνης αποτελούσαν η Αρκεσίνη, η Κολοφάνα και η Ραχούλα, με συνολικό πληθυσμό 450 άτομα.


Κοινοτάρχης ήταν ο Μάρκος Μαρκουλής και σύμβουλοι οι Δημήτριος Δεσποτίδης, Εμμανουήλ Κ. Κωβαίος, Ιωάννης Θ. Νομικός και Ρωσσέτος Βασαράμβας.


Εφημέριος στον Άγιο Ονούφριο της Αρκεσίνης ήταν ο ιερέας Ηλίας Κωβαίος.


Το δημοτικό σχολείο Αρκεσίνης είχε 47 μαθητές με δάσκαλο τον Κωνσταντίνο Κωβαίο. Το κτίριο του μόλις είχε κατασκευαστεί, χάρη στις εισφορές της Αδελφότητας Αμοργίνων της Αιγύπτου και του εγκατεστημένου στο Σικάγο Ευάγγελου Νομικού.


Το δημοτικό σχολείο της Κόλοφάνας στεγαζόταν σε ιδιωτικό οίκημα, γιατί το κτίριο του βρισκόταν υπό ανέγερση. Είχε 25 μαθητές με δάσκαλο τον Νικ. Βαλληνδρά από τη Νάξο.


Στην Κάτω Μεριά η βασική καλλιέργεια ήταν τα καπνά. Έκαναν επίσης εξαγωγή βοδιών, αιγοπροβάτων και χοίρων.


Λειτουργούσε γεωργικός συνεταιρισμός με 77 μέλη και διοικητικό συμβούλιο τους Δημήτριο Ν. Νομικό, Γεώργιο Ν. Κωβαίο, Μιχαήλ Ν. Γαβαλά, Κωνσταντίνο Μ. Κωβαίο, Λορέντζο Κ. Κωβαίο.

Μπίλιοι και μπάλες: Δυο αρχαία παιχνίδια της Αμοργού

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό

Explore Nature (Νο 5) του «Έθνους»
Αύγουστος 2008

Στην Αμοργό η περιοχή της Αιγιάλης διατηρεί το αρχαίο της όνομα από την Αρχαϊκή Εποχή, εδώ και 2.800 χρόνια. Διατηρεί επίσης στην κοινωνική της ζωή πολλά αρχαία έθιμα, όπως είναι τα παιχνίδια που παίζονται αποκλειστικά στα δυο πιο παλιά χωριά της, τη Λαγκάδα και τα Θολάρια.

Τα Θολάρια βρίσκονται στη θέση της ακρόπολης της αρχαίας Αιγιάλης. Το σημερινό χωριό φημίζεται για το πειρατικό του παρελθόν, την καταπληκτική του θέα και τους «έξω καρδιά» κατοίκους του. Οι γελαστοί, γλεντζέδες και φωνακλάδες Θολαριανοί παίζουν την αρχαία μορφή του μπόουλινγκ, που στη ντοπιολαλιά ονομάζεται «μπίλιοι».

Οι μπίλιοι είναι 8 ξύλινοι στύλοι, που πελεκούνται στην κορυφή τους και παίρνουν την μορφή μπουκαλιού. Το ύψος τους είναι περίπου το διπλάσιο ενός μπουκαλιού μπύρας. Ένας ένατος μπίλιος είναι μικρότερος, περίπου μισός από τους άλλους.

Οι μπίλιοι μπαίνουν σε τρεις τριάδες, σχηματίζοντας ένα κανονικό τετράπλευρο. Κάθε παίκτης προσπαθεί, από μια καθορισμένη απόσταση, να ρίξει όσους περισσότερους μπίλιους μπορεί. Κάθε μπίλιος βαθμολογείται με έναν πόντο. Εξαίρεση αποτελεί ο μικρότερος, που τοποθετείται στην μέση και βαθμολογείται με 9 πόντους, αν τον ρίξουν μόνο του. Είναι ο λεγόμενος «Εννιάς».

Για να ρίξουν τους μπίλιους χρησιμοποιούν χοντρά κούτσουρα, που έχουν πελεκηθεί κατάλληλα κι έχουν τρύπες, για να μπορούν να τα πιάνουν σταθερά. Τα κούτσουρα αντιστοιχούν στις σφαίρες που χρησιμοποιούν στο σύγχρονο μπόουλινγκ. Οι μπίλιοι αντιστοιχούν στις «κορίνες». Αυτά για όσους ξέρουν μπόουλινγκ, που παίζεται με 10 κορίνες τοποθετημένες σε σχήμα τριγώνου.

Οι καλύτεροι μπίλιοι γίνονται από πύρνο (πουρνάρι) που δίνει σκληρό ξύλο ή από ρίζα συκιάς. Πρέπει να είναι πολύ ανθεκτικοί, γιατί τα χτυπήματα που δέχονται είναι δυνατά και γρήγορα μπορεί να διαλυθούν. Τα ίδια ισχύουν και για τα κούτσουρα-αμάδες.

Οι μπίλιοι παίζονται από δύο ομάδες. Κάθε ομάδα μπορεί να έχει μέχρι 4 άτομα. Το παιχνίδι τελειώνει όταν μία ομάδα πετύχει ακριβώς 31 πόντους. Αν πάει παραπάνω, τότε γυρίζει πίσω στους 17. Αν δηλαδή μια ομάδα έχει 25 πόντους και ρίξει μόνο τον «Εννιά», πάει στους 34 και γυρίζει στους 17.

Θεωρείται ότι οι ρίζες του μπόουλινγκ βρίσκονται στην αρχαία Αίγυπτο. Χωρίς να διευκρινίζεται με ποιο τρόπο, βρίσκουμε το μπόουλινγκ να παίζεται στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα, όπως ακριβώς στα Θολάρια με 9 ξύλα (κορίνες). Σε έναν πίνακα του Ολλανδού ζωγράφου Γιαν Στην εικονίζεται μία ομάδα ανδρών να παίζει με 9 ξύλα, που έχουν όλα το ίδιο ύψος, χωρίς δηλαδή το μεσαίο να είναι μικρότερο, όπως στα Θολάρια ο «Εννιάς».

Οι μπίλιοι στα Θολάρια κινδυνεύουν με εξαφάνιση από το… τσιμέντο. Το παιχνίδι θέλει χώμα. Όμως το παραδοσιακό γήπεδο, μπροστά από το μπακαλοκαφενεμεζεδοπωλείο «ο Χορευτής» έχει στρωθεί με τσιμέντο, με αποτέλεσμα η «σφαίρα-κούτσουρο» να γκελάρει, οι μπίλιοι να εκτοξεύονται με ταχύτητα και το παιχνίδι να γίνεται επικίνδυνο στο τσιμεντοστρωμένο στενοσόκακο. Ο παλιός «μπιλιαδόρος» Αργύρης Νομικός (από τους «Χορευτές») επιμένει πάντως να φτιάχνει μπίλιους και να παίζει σε κάθε ευκαιρία.

Στη Λαγκάδα, το μεγαλύτερο χωριό της Αιγιάλης, ευτυχώς υπήρχε ο Μανωλιός ο Βασσάλος. Δεινός «μπαλαδόρος», όταν γέμιζαν τσιμέντο τα σοκάκια του οικισμού, φρόντισε να παραμείνει το χώμα μπροστά στην ταβέρνα «ο Νίκος» του γιου του. Έτσι έμεινε απείραχτο το παλιό «γήπεδο» όπου παίζονται μέχρι σήμερα οι «μπάλες».

Θεωρείται ότι και το παιχνίδι αυτό ξεκίνησε από την αρχαία Αίγυπτο. Στον 8ο αιώνα π.Χ. παιζόταν στην αρχαία Ελλάδα, κι ένας από τους φανατικούς παίχτες του ήταν ο Ιπποκράτης. Από τους αρχαίους Έλληνες πήραν τις «μπάλες» οι Ρωμαίοι κι απ’ αυτούς πέρασε στη δυτική Ευρώπη. Στη Γαλλία, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλές, ονομάζεται «πετάνκ», στην Ιταλία «μπότσε» και στις αγγλοσαξωνικές χώρες «μπάλες» (bowls).

Στις «μπάλες» οι παίκτες χωρίζονται σε δύο ομάδες, που αποτελούνται από δύο ή τρεις παίκτες, τους «μπαλαδόρους». Κάθε παίκτης έχει στη διάθεσή του δύο ξύλινες μπάλες, διαφόρων διαστάσεων και βαρών, ανάλογα με τις επιλογές του «μπαλαδόρου».

Σημείο αναφοράς του παιχνιδιού είναι μία μικρή σφαίρα, που ονομάζεται «κόστο». Η ομάδα που θα ρίξει μία τουλάχιστον μπάλα της πιο κοντά στο «κόστο», κερδίζει την παρτίδα. Όσες μπάλες φέρει κοντά στο «κόστο» και μπροστά από τις αντίπαλες, τόσους πόντους κερδίζει. Το παιχνίδι τελειώνει όταν μία ομάδα κερδίσει ακριβώς 21 πόντους, γιατί αν τους ξεπεράσει τότε γυρίζει πίσω στους 15.

Όπως οι «μπίλιοι», έτσι και οι «μπάλες» κατασκευάζονται από πολύ σκληρό ξύλο. Οι «μπάλες» παίζονται αυθόρμητα και καθημερινά από γηραιούς και νέους Λαγκαδιανούς, αποτελώντας μια γνήσια λαϊκή διασκέδαση που δεν έχει σχέση με τουρισμό, πολιτιστικούς συλλόγους και καλοκαιρινές εκδηλώσεις.

Οι «μπαλαδόροι» της Λαγκάδας δίνουν ονόματα στις μπάλες τους, όπως Παύλος, Καφές και Λάζαρος. Παλιότερα τις ονόμαζαν με τα παρατσούκλια των καλύτερων παικτών, όπως «Μητσέας», «Χασαπάκι» και «Μανολάκι». Το έπαθλο για τη νικήτρια ομάδα ήταν λουκουμάκια ενώ σήμερα είναι ρακή με μεζέ.

Όχι μόνο στην Αμοργό, αλλά ίσως και στο Αιγαίο ολόκληρο, τα δύο αυτά αρχαία παιχνίδια παίζονται μόνο στην Αιγιάλη. Οι «μπάλες», σε μια παραλλαγή τους, παίζονταν και στην παλιά ορεινή πρωτεύουσα της Πάρου, τις Λεύκες, που είχαν έντονο κρητικό στοιχείο. Στις Λεύκες πάντως είχε ένα μεγάλο μετόχι η Μονή Χοζοβιώτισσας της Αμοργού, το οποίο ίσως να συνδέεται με τις «μπάλες».

Η παρουσία των δύο αρχαίων παιχνιδιών στην Αιγιάλη αποτελεί μυστήριο. Όπως μυστήριο είναι το γιατί οι «μπάλες» παίζονται μόνο στη Λαγκάδα και οι «μπίλιοι» μόνο στα Θολάρια.

Υπάρχουν κι άλλες αρχαίες συνήθειες που επιβιώνουν στην Αμοργό, όπως ο παρόμοιος με τις αγγειογραφίες στολισμός με κορδέλες στο αποκριάτικο έθιμο του «Καπετάνιου». Όπως τα πανηγύρια, που θυμίζουν τις γιορτές για την Ιτωνία Αθηνά, που περιγράφονται στις αρχαίες επιγραφές που έχουν βρεθεί στην Αμοργό.

Ψηλά από τα Θολάρια και τη Λαγκάδα της Αιγιάλης, η θέα αγκαλιάζει την υπόλοιπη Αμοργό. Από εκεί ψηλά οι πιστοί φίλοι του νησιού ξέρουν να διακρίνουν τον αρχαίο πύργο στο Ρίχτι, που αποτελεί το σύνορο της Αιγιάλης με τη Χώρα, και πιο πίσω δύο άλλα προϊστορικά μυστικά της Αμοργού. Το μυστηριώδες «Τραπεζοπέτρι» και τον παράξενο «Πύργο του Γιαννούλα».

Είναι αλήθεια ότι η Αμοργός έχει πολλά κρυμμένα μυστικά…

Η Αμοργός το 1889

Το 1889 εκδίδεται στην Αθήνα μία από τις πρώτες εγκυκλοπαίδειες με τίτλο «Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν» (Αθήνησι, Μπαρτ και Χιρστ εκδόται, 1889) και εκδότη τον σπουδαίο για την εποχή του Νικόλαο Γ. Πολίτη, ιδρυτή και θεμελιωτή της επιστημονικής λαογραφίας στην Ελλάδα.

Για την Αμοργό γράφει ότι είναι «νήσος των μεσημβρινών Σποράδων, αποτελούσα το ανατολικώττατον σημείων των χωρών της ελευθέρας Ελλάδος. Διοικητικώς υπάγεται εις τον νομόν Κυκλάδων και εις την επαρχίαν Θήρας, σύγκειται δ’ εκ δύο δήμων του της Αμοργού και του της Αιγιάλης».

Είναι η εποχή που ένα μεγάλο μέρος του Ελληνισμού ζει υπόδουλο στην Μακεδονία, την Θράκη και την Μικρά Ασία. Και το νησί μας αποτελούσε το προκεχωρημένο προπύργιο της Ελλάδας, όπως έγραψε την ίδια εποχή ο άγγλος αρχαιολόγος και περιηγητής Τζέημς Μπεντ.

Το «Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν» του Νικολάου Πολίτη επισημαίνει ότι ο Κρίκελος «προ του 1835 εκάλυπτε πυκνότατον δάσος δρυών και πρίνων, όπερ κατεστράφη κατά το έτος τούτο εκ πυρκαϊάς».

Η γραπτή αυτή αναφορά είναι πολύ κοντά στο γεγονός της τεράστιας εκείνης πυρκαγιάς, που έκαιγε για πολλές μέρες κι έμεινε για πολλές δεκαετίες στην μνήμη των Αμοργιανών, σχεδόν ως τις μέρες μας.

Φαίνεται ότι η πυρκαγιά στον Κρίκελο δεν ήταν τυχαία αλλά μπήκε επίτηδες για να δημιουργηθούν βοσκοτόπια. Οι εμπρησμοί από τους βοσκούς επισημαίνονται και από τον μελετητή της Αμοργού εκείνη την περίοδο Αντώνιο Μηλιαράκη, το βιβλίο του οποίους απετέλεσε άλλωστε και την βασική πηγή για το «Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν» του Ν. Πολίτη αλλά και για πολλές επόμενες εγκυκλοπαίδειες.

Γράφει σχετικά ο Μηλιαράκης:

Ο οδοιπόρος μόνο στις ρεματιές και τις κοιλάδες βλέπει ελαιώνες και αμπελώνες και χλοερό χρώμα, γιατί το νησί είναι άδενδρο. Παντού οι ομαλές κατωφέρειες των λόφων, που είναι γεμάτες φρύγανα και πρίνους, χρησιμεύουν για την βοσκή των ζώων και κυρίως των κατσικιών. Αλλά κι αυτή λίγη βλάστηση συνέχεια ελαττώνεται, διότι οι βοσκοί, αυτοί οι εχθροί του δένδρου και της χλόης, συνεχώς πυρπολούν τους γηραιούς πρίνους και τα φρύγανα των λόφων, για να φυτρώσει νέο χόρτο. Αλλά αντί για νέο χόρτο, εκεί που τουλάχιστον υπήρχαν φρύγανα, θυμάρια, αγκάθια και πρίνοι, πολλές φορές απομένουν ηλιοκαμένες πέτρες. Κι αυτό γίνεται γιατί, μετά τις πυρπολήσεις που κάνουν οι βοσκοί, παρασύρεται το χώμα στην θάλασσα από τις βροχές και τους ανέμους. Στην καταστροφή των πρίνων, συντελεί και το κόψιμό τους για την παραγωγή κάρβουνων. Έτσι καταστρέφεται συνεχώς η αυτοφυής βλάστηση της Αμοργού από τους ανθρώπους και τα ζώα.

Οι επισημάνσεις που κάνει ο Μηλιαράκης πριν 130 χρόνια ισχύουν πολύ περισσότερο σήμερα. Γιατί, ενώ το 1889 η Αμοργός είχε γύρω στα 5.000 αιγοπρόβατα, όπως γράψει το «Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν», σήμερα τα κατσίκια ξεπερνάνε τις 20.000 χώρια τα πρόβατα που κι αυτά έχουν πολλαπλασιαστεί.

Συνεχίζοντας το «Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν» του Ν. Πολίτη, γράφει:

«Η μεγίστη των κοιλάδων της νήσου είναι η Κολοφάνα προς το δυτικότατον άκρον, εν ή καλλιεργούνται δημητριακοί καρποί, βάμβαξ, υπάρχουσι δε και φυτείαι αμπέλων. Έτεραι δύο μικρότεραι κοιλάδες είναι η μεν περί τον λιμένα της νήσου Κατάπολα, η δε περί τον όρμον Αιγιάλης».

Η Αμοργός δεν διαθέτει άφθονα νερά, γράφει η εγκυκλοπαίδεια του 1889. Η κυριότερη πηγή ρέοντος ύδατος είναι στον Άγιο Γεώργιο του Βαλσαμίτη, στον οποίο οι ιερείς ασκούσαν την λεκανομαντεία στην περίοδο της τουρκοκρατίας και στα προηγούμενα χρόνια, συνεχίζοντας ίσως αρχαίες παραδόσεις. Πηγή υπάρχει και στα Κατάπολα, από την οποία υδρεύονται και τα πλοία.

Τα προϊόντα του νησιού στα τέλη του 18ου αιώνα ήταν κρασί, λάδι, σύκα, δημητριακά, όσπρια και κυρίως κατσούνι, λίγο βαμβάκι, μετάξι και καπνός.

Τα επαγγέλματα των κατοίκων είναι γεωργοί και ναυτικοί. Η ναυτιλία ασκείται με 30 πλοία και άλλες τόσες αλιευτικές βάρκες.

Όλοι οι Αμοργιανοί είναι ορθόδοξοι. Οι άντρες διακρίνονται για το αρειμάνιο ήθος τους, το υψηλό και ρωμαλέο ανάστημά τους και οι γυναίκες για την καλλονή τους.

Ο πληθυσμός της Αμοργού στην απογραφή του 1889 αριθμούσε 4.058 άτομα, εκ των οποίων 2.641 στον δήμο Αμοργού και 1.417 στον δήμο Αιγιάλης.

Πρωτεύουσα του νησιού και του δήμου Αμοργού είναι η Αμοργός (Χώρα) με 400 σπίτια. Άλλα χωριά δεν έχει ο δήμος αλλά υπάρχουν, ακόμα και σε μεγάλες αποστάσεις, υπάρχουν αθροίσματα αγροτοκατοικιών που κατοικούνται μερικούς μήνες τον χρόνο για τις ανάγκες των καλλιεργειών. Οι περισσότερες αγροτοκατοικίες είναι του Χωριού ή Κάτω Μεριάς και του Αγίου Ιωάννη του Βρούτση.

Πρωτεύουσα του δήμου Αιγιάλης είναι η Λαγκάδα με 200 σπίτια. Στον δήμο αυτόν βρίσκονται επίσης τα χωριά Θολάρια, Ποταμός, Στρούμπος και Όξω Μεριά (στην μέση του δρόμου Χώρας-Αιγιάλης).

Στον δήμο Αμοργού ανήκουν και τα κοντινά νησιά Πάνω και Κατω Κουφονήσι, Κέρος, Αντικέρια, Σχινούσα, Ρακλειά και Άνυδρος.

Στον δήμο Αιγιάλης ανήκουν τα νησιά Δονούσα και Μάκαρες.

Όλα τα νησιά κατοικούνται από Αμοργιανούς γεωργούς και ποιμένες.

Πάσχα στην Αμοργό

Από το ένθετο «Ταξίδια» της εφημερίδας «Καθημερινή»
Κυριακή, 13 Απριλίου 2008

Το 1882 ο άγγλος αρχαιολόγος και περιηγητής Τζέημς Μπεντ επισκέπτεται τις Κυκλάδες. Καρπός του ταξιδιού του ήταν το βιβλίο «Κυκλάδες ή η ζωή με τους Έλληνες νησιώτες», που εκδόθηκε το 1885 στο Λονδίνο και περιλαμβάνει αυθεντικές και συναρπαστικές στιγμές για τις κυκλαδίτικες κοινωνίες στις πρώτες δεκαετίες μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Για την Αμοργό, ο Μπεντ αρχίζει την διήγησή του ως εξής:


«Η Αμοργός είναι το πιο μακρινό νησί του συμπλέγματος των Κυκλάδων και θα έλεγα ο προμαχώνας του σύγχρονου ελληνικού βασιλείου. Εκτός από το Πάσχα, θα ήταν ενδιαφέρουσα μία επίσκεψη σε οποιαδήποτε άλλη εποχή για τις περίεργες ενδυμασίες, τα έθιμα και την ανόθευτη απλότητα της Αμοργού. Αλλά οι πιο τυχεροί είναι αυτοί που μπορούν να την επισκεφτούν το Πάσχα, που είναι η μεγάλη γιορτή της Αμοργού, γιατί εδώ το Πάσχα γιορτάζεται διαφορετικά από τα άλλα μέρη της Ελλάδας».


Και συνεχίζει να γιορτάζεται διαφορετικά μέχρι τις μέρες μας, ακολουθώντας τα βυζαντινά έθιμα, μέσα σε μια ανοιξιάτικη φύση που προσφέρει απλόχερα ένα ατέλειωτο πλήθος αγριολούλουδων, χρωμάτων και αρωμάτων.


Τα αρώματα που κυριαρχούν, κι έξω στη φύση και μέσα στους οικισμούς της πασχαλιάτικης Αμοργού, είναι του φασκόμηλου και της ρίγανης. Από νωρίς το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής όλοι οι δρόμοι των χωριών, απ’ όπου θα περάσει ο Επιτάφιος, και το εσωτερικό των εκκλησιών στρώνονται με φρεσκοκομμένα ανθισμένα βλαστάρια δύο ειδών φασκόμηλου και ενός είδους άγριας ρίγανης που ονομάζεται «αργανιά». Απελευθερωμένα από τις πατημασιές των περαστικών τα αιθέρια έλαια, δημιουργούν μια μεθυστική ατμόσφαιρα στα χωριά της Αμοργού και αποτελούν ταυτόχρονα μια σπονδή στην φύση που αναγεννιέται και στον Θεό που ανασταίνεται.


Τα αναστάσιμα έθιμα της Αμοργού πηγαίνουν πολύ πιο πίσω από το βυζαντινή περίοδο και χάνονται στην προϊστορική εποχή. Το Σάββατο του Λαζάρου οι νοικοκυρές πλάθουν με ζυμάρι ανθρωπόμορφα σχήματα. Ονομάζονται «λάζαροι», «λαζαράκια» ή «κουκλάκια» και θυμίζουν τις μορφές των πρωτοκυκλαδικών εδωλίων, από τα οποία τα πιο γνωστά άλλωστε προέρχονται από την Αμοργό κι ονομάζονται επίσης «κουκλάκια». Τα τελευταία χρόνια το έθιμο τείνει να εγκαταλειφθεί και η αιτία είναι μάλλον πεζή. Οι σύγχρονοι φούρνοι εξαφάνισαν τους σπιτικούς φούρνους και οι Αμοργιανές σταμάτησαν να πλάθουν και να ψήνουν «λαζαράκια, με εξαίρεση λίγες οικογένειες.


Ο Τζέημς Μπεντ περιγράφει ένα ακόμα αρχαίο χθόνιο έθιμο από την Χώρα του 1882. Μια ομάδα παιδιών περιέφερε από σπίτι σε σπίτι μια ντυμένη κούκλα, που την ονόμαζαν «Λάζαρο», κι έλεγαν τραγούδια με θέμα το τι είδε ο Λάζαρος στον Κάτω Κόσμο. Στο τέλος οι νοικοκυρές τους φίλευαν με αυγά και τσουρέκια.


Μια χειροπιαστή απόδειξη για την αρχαιότητα των εθίμων της Αμοργού ήταν η λειτουργία μέχρι πρόσφατα του υδρομαντείου στον Άγιο Γιώργη τον Βαρσαμίτη. Οι Αμοργιανοί το συμβουλεύονταν κανονικά και θα συνέχιζαν πολλοί να το συμβουλεύονται έως σήμερα, αν δεν το είχε κλείσει στην δεκαετία 1960-70 με απόφασή του ο τότε μητροπολίτης Θήρας, Αμοργού και Νήσων.


Παρότι μερικά έθιμα αργοσβήνουν, λόγω της κοινωνικής εξέλιξης, στην Χώρα της Αμοργού δημιουργήθηκε ένα νέο πασχαλιάτικο έθιμο στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Το βράδυ της περιφοράς του Επιταφίου όλα τα στενά και τα σκαλιά του βυζαντινού οικισμού της Χώρας γεμίζουν με εκατοντάδες αυτοσχέδιες φωτιές, που ανάβονται σε μικρά πήλινα ή μεταλλικά σκεύη. Το έθιμο ξεκίνησε από την Απάνω Γειτονιά και σύντομα υιοθετήθηκε απ’ όλους. Τα τελευταία χρόνια η γενική φωταψία της Χώρας τη νύχτα της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται πιο οργανωμένα, με την φροντίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου «Σημωνίδης».


Η Χώρα της Αμοργού είναι ένας αυθεντικός βυζαντινός οικισμός. Ο οικιστικός της πυρήνας ανάγεται στην πρώιμη βυζαντινή περίοδο. Φαίνεται ότι από τον 7ο αιώνα και μετά οι επιδρομές των Αράβων στο Αιγαίο ανάγκασαν τους κατοίκους να μετατοπίσουν τους οικισμούς τους από τις παραλιακές θέσεις προς το εσωτερικό του νησιού, για λόγους ασφαλείας και καλύτερης αμυντικής οργάνωσης.


Γύρω από έναν φυσικό βράχο, με ίχνη κατοίκησης από την 3η π.Χ. χιλιετία, οι κάτοικοι των αρχαίων πόλεων Μινώας και Αρκεσίνης, συγκεντρώθηκαν σταδιακά στην βυζαντινή ακρόπολη του Κάστρου, όπως λεγόταν μέχρι πριν 100 περίπου χρόνια η σημερινή Χώρα της Αμοργού. Αντίστοιχα, στο ανατολικό άκρο του νησιού οι κάτοικοι της αρχαίας Αιγιάλης δημιούργησαν τον δικό τους βυζαντινό οικισμό, την Λαγκάδα, με παρόμοια χαρακτηριστικά μ’ αυτά του Κάστρου-Χώρας.


Η οικιστική οργάνωση της αμοργιανής Χώρας είναι τυπικά βυζαντινή. Ο φυσικός βράχος, που έχει λαξευτεί κατάλληλα, αντιστοιχεί στην βυζαντινή ακρόπολη. Κάτω από τον βράχο-ακρόπολη απλώνονται τα σπίτια της Χώρας, που συνδέονται με καμάρες και σχηματίζουν έναν λαβύρινθο στενοσόκακων, ο οποίος παλιότερα αποτελούσε στοιχείο της αμυντικής οργάνωσης και τώρα είναι χαρακτηριστικό της πολυφωτογραφημένης χωραΐτικης γραφικότητας. Ένα πλήθος βυζαντινών και μεταβυζαντινών ναών, ένα φαρδύ καλντερίμι (το «πλατύστενο») που διατρέχει τον οικισμό, μία κεντρική πλατεία (η «λόζα») και μια μικρότερη πλατεία (το «πλατεάκι») συμπληρώνουν την πολεοδομική φυσιογνωμία της Χώρας της Αμοργού.


Αν στην υπόλοιπη Ελλάδα το Πάσχα τελειώνει με το βράδυ της Ανάστασης και το αρνί της Κυριακής, στην Χώρα της Αμοργού ο αναστάσιμος εορτασμός συνεχίζεται για μία ακόμα εβδομάδα.


Ακολουθώντας αρχαία έθιμα, όπως αυτά καταγράφονται στις επιγραφές των τριών αρχαίων πόλεων του νησιού Μινώας, Αρκεσίνης και Αιγιάλης, την Κυριακή του Πάσχα βγαίνουν οι εικόνες από το μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας και αρχίζει ο καθαγιασμός των περιοχών της Χώρας.


Το μοναστήρι της Παναγίας Χοζοβιώτισσας ιδρύθηκε γύρω στον 8ο αιώνα, στην εποχή της Εικονομαχίας. Η προφορική παράδοση και άλλα στοιχεία συνδέουν την ίδρυση του με καταδιωγμένους χριστιανούς από τους Αγίους Τόπους και την Κύπρο που βρήκαν καταφύγιο στην Αμοργό. Η μονή της Χοζοβιώτισσας και η Χώρα της Αμοργού είναι από τότε απόλυτα συνδεδεμένες.


Η λιτάνευση των εικόνων αρχίζει το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα. Με προπομπό το λάβαρο της Αναστάσεως, οι εικόνες της Παναγίας Χοζοβιώτισσας και του Αγίου Γεωργίου του Βαρσαμίτη μεταφέρονται στην Χώρα, στο ναό του Χριστού Φωτοδότη που είναι ένα ακόμα βυζαντινό μνημείο της Χώρας. Τις επόμενες μέρες οι εικόνες πηγαίνουν στον Βαρσαμίτη κι από εκεί κατεβαίνουν στα Κατάπολα. Έτσι καθαγιάζονται τα χωράφια, τα βοσκοτόπια, το λιμάνι και η θάλασσα.


Μία άλλη ομάδα εικόνων πηγαίνει στην Αιγιάλη, για τον καθαγιασμό του ανατολικού άκρου της Αμοργού με τους οικισμούς Λαγκάδα, Θολάρια, Ποταμό, Στρούμπο και Όρμο. Την Κυριακή του Θωμά οι εικόνες επιστρέφουν στο μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας.


Μέσα σε μια φύση που πάλλεται από χρώματα και αρώματα, πάνω από κάθετους γκρεμούς και σε παλιά μονοπάτια που σου δίνουν την αίσθηση ότι πετάς πάνω από την θάλασσα, μέσα από ανθισμένα λιβάδια και υγρές ρεματιές με το άρωμα του φασκόμηλου και της ρίγανης να διαχέονται στην ατμόσφαιρα, τα πασχαλινά έθιμα της Αμοργού συνδέουν με τα αόρατα νήματά τους τα ψηφιακό μας σήμερα με τους βυζαντινούς «λάζαρους» και τα πρωτοκυκλαδικά «κουκλάκια».


Κι όπως γινόταν πάντοτε σε κάθε γιορτή στην Αμοργό, από την πρωτοκυκλαδική Μαρκιανή, την ομηρική Μινώα, την κλασική Αιγιάλη, την ελληνιστική Αρκεσίνη και το βυζαντινό Κάστρο, έτσι και στη σημερινή Χώρα η μεγάλη γιορτή τελειώνει με μουσικές, τραγούδια και κυκλικούς χορούς.

Ένα άτυχο δελφίνι

φωτογραφίες Γιάννης Δεσποτίδης

Το απόγευμα της Τετάρτης, 02/04/2008, εντοπίστηκε ένα δελφίνι να έχει πιάσει τα ρηχά στην Καλοταρίτισσα. Διαπιστώθηκε ότι ήταν σοβαρά χτυπημένο στο φτερό του. Ακολούθησε κινητοποίηση στην Κάτω Μεριά για να σωθεί το χτυπημένο δελφίνι. Έγινε επικοινωνία με αρμόδιους φορείς, προκειμένου να ληφθούν οδηγίες και να σταλεί βοήθεια.

Στην φωτογραφία φαίνεται καθαρά το χτυπημένο φτερό του δελφινιού

Έγινε προσπάθεια να οδηγηθεί το δελφίνι στα ανοιχτά αλλά αυτό ξαναγύρισε στα ρηχά, καθώς ήταν δύσκολο να κολυμπήσει.

Η νύχτα πέφτει στην Καλοταρίτισσα. Στο φως του δειλινού διακρίνεται σαν κουκκίδα στην θάλασσα το άτυχο δελφίνι και η σιλουέτα ενός Αμοργιανού που το προσέχει. Το περιστατικό δεν είχε αίσιο τέλος. Την επόμενη μέρα το δελφίνι πέθανε.

Μια ταινία για τον Πάρβα και την Αμοργό

Στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ που γίνεται αυτές τις μέρες στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, διαγωνίζεται και η ταινία του Γεράσιμου Ρήγα «Πάρβας, άγονη γραμμή». Στο ενημερωτικό του σημείωμα ο σκηνοθέτης σημειώνει:


Σ’ αυτή την ιστορία δεν υπάρχει αφηγητής. Έτσι και αλλιώς δεν υπάρχει πλοκή, απλά μια σειρά από τυχαία περιστατικά από τη ζωή μιας οικογένειας που κατοικεί στη Χώρα της Αμοργού. Θα εστιάσω σε μια συγκεκριμένη σειρά από στιγμές της καθημερινότητας στους μήνες που κινηματογραφούσα τον Δημήτρη Γιαννάκο (Πάρβα), τη γυναίκα του Φλώρα και τις τρεις κόρες τους. Τη Ντίνα που μένει στην Αμοργό μαζί με την οικογένειά της, τη Ρηνιώ που μένει στη Νάξο με την οικογένειά της και τη Μαρία που μένει στον Πειραιά με το σύζυγό της Δημήτρη, ο οποίος έρχεται συχνά στην Αμοργό να βοηθήσει.


Στις πλέον γαλήνιες και στις πλέον άγριες στιγμές, η φύση είναι ένας επιπλέον συγγενής, εχθρικός καμιά φορά. Τα περιβόλια, οι ρεματιές, τα οπωροφόρα είναι καθημερινοί σύντροφοι. Ο Δημήτρης Γιαννακός είναι από τους τελευταίους που πρόφτασαν να γεράσουν με αυτά που πρωτοαγάπησαν. Τα κρατάει μέσα του στέρεα, διαρκή, όπως κι ένας μακρινός του πρόγονος. Η ταινία αποτελεί το καταστάλαγμα μιας σταδιοδρομίας τριών τετάρτων του 20ου αιώνα και συνοψίζει τα κύρια χαρακτηριστικά του πρωταγωνιστή. Το ραφιναρισμένο γούστο και την αίσθηση ενός Αιγαιοπελαγίτη του 7ου π.Χ αιώνα που επέζησε και έφτασε ώς τις μέρες μας.


Σκηνοθεσία: Γεράσιμος Ρήγας
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γεράσιμος Ρήγας
Μοντάζ: Γιώργος Τριανταφύλλου
Ήχος: Γεράσιμος Ρήγας
Μουσική: Νίκος Κυπουργός
Παραγωγός: Νίκος Κυπουργός
Συμπαραγωγή: ΣΚΑΪ Τηλεόραση, Ελλάδα
Τύπος: Betacam SP Έγχρωμο
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Διάρκεια: 78
Έτος Παραγωγής: 2008

Ο «Καπετάνιος» του 2008

Με μεγάλη επιτυχία έγινε στην Αιγιάλη το αποκριάτικο έθιμο του Καπετάνιου. Ο καιρός ήταν θαυμάσιος, η συμμετοχή του κόσμου μεγάλη και το γλέντι κράτησε μέχρι το πρωί. Καπετάνιος φέτος ήταν ο Γιάννης Πάσσαρης και Καπετάνισσα η Σοφία Γαβαλά. Πατείστε εδώ για περισσότερες πληροφορίες για το έθιμο. Το φωτορεπορτάζ που ακολουθεί από τον «Καπετάνιο 2008» είναι του Βαγγέλη Βασσάλου

Καπετάνιος: Αποκριάτικο έθιμο της Αιγιάλης Αμοργού

Δεν έχει πιο βαρύ καημό
Σεβντάς που δεν τελειώνει
Σαν την αγάπη την κρυφή
Που δεν ξεφανερώνει


Κάθε χρόνο την Κυριακή της «Τυρινής» μια τέτοια αγάπη έχει την δυνατότητα να ξεχειλίσει στην επιφάνεια με τον πιο θαυμάσιο τρόπο!


Η πεμπτουσία του εθίμου ο «Καπετάνιος» βρίσκεται στο ότι ο νέος που επιλέγεται ή που επεδίωκε να γίνει Καπετάνιος, μπορεί να φανερώσει τον πραγματικό του έρωτα ή να προδώσει μια κρυφή αγάπη. Όσο θα μπορούσε να κρυφτεί ένα δυνατό πάθος σε ένα μικρό χωριό όπως η Λαγκάδα.


Έτσι λοιπόν το πρωί της Τυρινής όλοι οι νέοι του χωριού ασπρόμαυρα ντυμένοι και οι πιο μερακλήδες με τραγιάσκα και παραδοσιακό γιλέκο διακοσμημένο χιαστί με χρωματιστές κορδέλες, και βράκες με ζωνάρι στη μέση, παίρνουν τον δρόμο για την Παναγία την Επανοχωριανή. Τους συνοδεύουν οργανοπαίχτες τραγουδώντας μαντινάδες και κυρίως τον αποκριανό:


Περάσαν οι απόκριες…
Πάνε και οι τυρινάδες…


Τα παλιά χρόνια η επιλογή του Καπετάνιου γινόταν από τον παπά του χωριού, ο οποίος έριχνε ψηλά τον «γιλεό» (είδος άμφιου) κι όποιος τον έπιανε ντυνόταν επιτόπου με την πιο αρχοντική στολή για να ξεχωρίζει ως Καπετάνιος. Συνάμα στολίζεται το άλογο του και ντύνεται ο Μπαϊραχτάρης, ο συνοδός-φύλακας του Καπετάνιου. Φυσικά η όλη τελετή συνοδεύεται από φαγητό – ψάρι τηγανητό – καλό κρασί και μαντινάδες, μια πανδαισία στο όμορφο περιβάλλον της Επανοχωριανής. Μετά το φαγοπότι η πομπή ξεκινά για το χωριό, όπου τα νέα έχουν ήδη φτάσει από τα πιτσιρίκια που έσπευσαν να ανακοινώσουν το μαντάτο σε όλο τον κόσμο που αδημονεί . Το πρώτο παιδί που αναγγέλλει το μαντάτο ανταμείβεται με το πολυπόθητο χαρτζιλίκι.


Με λαχτάρα ο κόσμος περιμένει στην Πορτάρα, (την ανατολική είσοδο του χωριού) την πομπή. Ο Καπετάνιος επευφημείτε και όλοι μαζί κάνουν το γύρω του χωριού. Στη συνέχεια ο Καπετάνιος αυτοσχεδιάζει στιχάκια και μαντινάδες στις κοπέλες που συναντά και κερνά την παρέα του και τους παρευρισκόμενους στα καφενεία. Η τελευταία στάση και καθοριστική είναι στην Λόζα, όπου περιμένει όλος ο κόσμος.


Ο «Μπαϊραχτάρης» κρατώντας ένα κοντάρι, που στην κορυφή του έχει καρφωμένο ένα καρβέλι ψωμί, ένα κεφάλι τυρί και ένα κομμάτι μπακαλιάρο, κάνει τρεις γύρους στην πλατεία τον έφιππο Καπετάνιο με καλπασμό. Η μεγάλη στιγμή φτάνει όταν ο Καπετάνιος φανερώνει τον κρυφό του έρωτα προσκαλώντας μια από τις κοπέλες του χωριού να γίνει Καπετάνισσα. Γι’ αυτήν φυλάει το καλύτερο στιχάκι και τον πρώτο χορό, και δίνει φωτιά σε ένα γλέντι που κρατάει μέχρι αργά το βράδυ.


Ο Καπετάνιος και η παρέα του συνεχίζουν το γλέντι σε στέκια του χωριού με χορό και τραγούδι μέχρι το πρωί.


…Ήρθε κι Άγια Σαρακοστή
με τις εφτά βδομάδες….


Δημήτρης Συνοδινός
(από την έντυπη έκδοση του «Κάστρου της Αμοργού»)


Πατείστε εδώ για φωτογραφίες από τον Καπετάνιο 2005


Πατείστε εδώ για φωτογραφίες από τον Καπετάνιο 2006

Απόκριες στην Χώρα της Αμοργού

Χιονισμένη Χώρα

φωτογραφίες Βαγγέλης Δεσποτίδης

Το πλατύστενο...

Στο πλατεάκι...

Στον Καλογερικό με φόντο το Αιγαίο...

Η Λόζα στα λευκά...

Γύρω από την Χώρα...

Χιόνια στην Κάτω Μεριά

Ο χιονιάς που χτύπησε την ανατολική Ελλάδα και το Αιγαίο έφθασε και στην Αμοργό, με την συνοδεία πολύ ισχυρών βορείων ανέμων. Οι φωτογραφίες του Γιάννη Δεσποτίδη δείχνουν χιονισμένα τοπία από την λεκάνη του Βρουτσοκάμαρου, με μπόλικο χιόνι στους δρόμους, τα χωράφια και τις... φραγκοσυκιές.

Video: Χειμώνας στην Χώρα της Αμοργού

Video: Η κινηματογραφική λέσχη Αμοργού

Περισσότερα στοιχεία για την Κινηματογραφική Λέσχη Αμοργού μπορείτε να διαβάσετε πατώντας εδώ...

.

Κατακλυσμός σε Χώρα, Κατάπολα, Κάτω Μεριά...

φωτογραφίες Γιάννης Δεσποτίδης

Συνεχίζεται για δεύτερη μέρα το μέτωπο ισχυρών βροχών και καταιγίδων στην Αμοργό. Δεν λείπουν και τα σπάνια καιρικά φαινόμενα, όπως οι χαλαζοπτώσεις (σε Κατάπολα και Γιάλη) και οι υδροσίφωνες (στα Κατάπολα). Οι φωτογραφίες που ακολουθούν δίνουν μια εικόνα της χειμωνιάτικης εικόνας του νησιού μας από τις πρωτοφανείς για την Αμοργό ισχυρές και συνεχείς βροχοπτώσεις...

Καταρράκτες έχουν δημιουργηθεί στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου του Βαλσαμίτη...

Τα νερά τρέχουν μέσα από τα χτιά (ξερολιθιές) στα χωράφια, στα Καμίνια της Χώρας...

Πολύ νερό κατεβάζουν τα ρέματα στα Κατάπολα. Οι φωτογραφίες είναι από το μεγάλο γεφύρι...

Πλημμυρισμένο χωράφι, κοντά σε Καμάρι - Βρούτση...

.

Ισχυρή χαλαζόπτωση στην Αιγιάλη

φωτογραφίες Δημήτρης Συνοδινός

Ισχυρή χαλαζόπτωση σημειώθηκε σήμερα (09/02/2008) στην Αιγιάλη. Το χαλάζι στρώθηκε μέχρι την αμμουδιά της Γιάλης δίπλα στο κύμα. Ο δρόμος προς την Λαγκάδα έμοιαζε να είναι χιονισμένος από το χαλάζι. Η κακοκαιρία συνεχίζεται στην Αμοργό με δυνατές καταιγίδες, συνεχή βροχή και έκτακτα καιρικά φαινόμενα, όπως χαλαζοπτώσεις και υδροσίφωνες...

Άνοιξη στα Κατάπολα

Χόρτασε νεράκι η Αμοργός

Καταιγίδες σημειώθηκαν στην Αμοργό την Πέμπτη, 24 Ιανουαρίου 2008. Το νησί χόρτασε νερό και εμπλουτίστηκαν οι υπόγειοι υδροφορείς. Οι φωτογραφίες είναι από το ρέμα του Βαλμά, που κατεβαίνει από τα ψηλά της Χώρας στην λεκάνη των Καταπόλων...

φωτογραφίες Γιάννης Δεσποτίδης

Πλημμύρες στην Αιγιάλη

Καταιγίδες σημειώθηκαν στην Αμοργό την Πέμπτη, 24 Ιανουαρίου 2008. Πλημμύρες και ζημιές σημειώθηκαν στην Αιγιάλη.

φωτογραφίες Δημήτρης Συνοδινός